Álvaro Cunqueiro / Frederi Mistral

 

A condesa

Eu coñezo unha condesa que é de sangue imperial,
que en beleza e en nobreza, digo que non ten igual.
Non embargantes, un pano de tristura hai nos seus ollos.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Tiña cen prazas fortes, vinte portos de mar,
unha oliveira á porta dáballe doce sombra,
tódolos froitos da terra florecían na súa horta.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

O arado e mailo sacho bendecían as súas chairas,
e tiña montes nevados pra refrescarse no verán,
e un gran río pra regar, e de cando en cando un gran vento.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Tiña por coroa trigo, olivas e uvas,
tiña vacas bravas e cabalos sarracenos,
e orgullosa baronesa, non tiña man dos seus veciños.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

A súa ialma leda, todo o día de Deus cantaba no balcón,
e moitas arrebexaban de envexa escoitando aquel son,
xa que a súa voz era tan doce que facía morrer de amor.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Os poetas, adivíñase, facíanlle moita compañía;
os sus namorados, sob a rosada, agardaban a ialba,
pro como ela era unha pérola fina, era cara de vender.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Un vestido leva feito sempre de raios de sol.
Quen quixera coñecer un mencer, que acudise a ela.
Pro agora perdida vai en negra sombra a sú figura.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Xa que unha irmá soio de pai por arroubarlle os bés,
meteuna nun convento, ai nun convento
que está pechado coma unha artesa de Pascua a Pascua.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Acolá as mozas e as vellas visten do mesmo pano,
un veu de branca lá e un hábito negro,
e todas a un tempo obedecen o mesmo sino.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Aquí acabáronse as cantigas, lese a cada hora o misal.
Finouse a voz leda e limpa, reina o silencio universal.
Soio gatiñas mortas, ou vellas con tres dentes.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Rubia espiga de trigo, gárdate da curva fouce!
e á nobilísima doncela, cántanlle vísperas de morte!
Cunhas tesouras córtanlle a súa cabeleira de ouro.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

A irmá que ten na cadea, xa é unha grande señora.
De envexa, rompeu os parches dos seus tamborís.
As hortas son súas e vendima as súas uvas.
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

E faina pasar por morta, pro non desanima ós namorados
da fermosa, que vagan desnorteados e tristes…
Soio doces ollos pra chorar quédanlle á prisioneira!
Ai, se me entenderan! Ai, se me seguiran!

Traducción de Álvaro Cunqueiro publicada originalmente en el Faro de Vigo y después en el libro Flor de diversos, editado por Galaxia en 1991.
[La Coumtesso // I / Sabe, iéu, uno Coumtesso/ Qu’es dóu sang emperiau:/ En bèuta coume en autesso/ Cren degun, ni liuen ni aut;/ E pamens uno tristesso/ De sis iue nèblo l’uiau.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Elo avié cènt vila forto,/ Elo avié vint port de mar;/ L’óulivié davant sa porto/ Oumbrejavo, dous e clar;/ E tout fru que terro porto/ Èro en flour dins soun relarg.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Pèr l’araire e pèr l’eissado/ Elo avié de plan de Diéu/ E de colo ennevassado/ Pèr se refresca, l’estiéu;/ D’un grand flume l’arronsado,/ D’un grand vènt lou soufle viéu.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Elo avié pèr sa courouno/ Blad, óulivo emai rasin;/ Avié dú tauro ferouno/ E de chivau sarrasin;/ E poudié, fièro barouno/ Se passa de si vesin.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Tout lou jour cansounejavo,/ Au balcoun, sa bella imour;/ E cadun barbelejavo/ De n’ausi quauco rumour,/ Car sa voues èro tant siavo/ Que fasié mouri d’amour.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Li troubaire, se devino,/ Ie fasien grand coumpagnié;/ Li fringaire à la plouvino/ L’esperavon, matinié;/ Mai, coume èro perlo fino,/ Carivèndo se tenié.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Sèmpre pourtavo uno raubo/ Facho de rai de soulèu;/ Quau voulié counèisse l’aubo,/ Vers la bella courrié lèu;/ Mai uno oumbro aro nous raubo/ La figuro clou tablèu.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// II / Car sa sorre, sa sourrastro,/ Pèr eireta de soun bèn,/ L’a clavado dins li clastro,/ Dins li clastro d’un couvènt/ Qu’es barra coume uno mastro/ D’un Avènt à l’autre Avènt.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Aqui jouino emai carcano/ Soun vestido egalamen/ D’un plechoun de blanca lano/ E d’un negre abihamen;/ Aqui la memo campano/ Règlo tout coumunamen.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Aqui, plus de cansouneto,/ Mai de-longo lou missau;/ Plus de voues galoio e neto,/ Mai silènci universau:/ Rèn que de cato-faneto,/ O de vièio à tres queissau.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Bloundo espigo de tousello,/ Garo lou voulame tort!/ A la noblo damisello/ Canton li Vèspro de mort;/ E‘m’acò l’on ie cisello/ Sa cabeladuro d’or.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Or la sorre que l’embarro/ Segnourejo d’enterin;/ E d’envejo, la barbaro,/ I’a ‘sclapa si tambourin,/ E de si vergié s’emparo/ E ie vendémio si rin.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// E la fai passa pèr morto,/ Sèns poudé ie maucoura/ Si fringaire - que pèr orto/ Aro van, despoudera.../ E ie laisso en quauco sorto/ Que si Mus iue pèr ploura.// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// III / Aquéli qu’an la memòri,/ Aquéli qu’an lou cor aut,/ Aquéli que dins sa bòri/ Sènton giscla lou mistrau,/ Aquéli qu’amon la glòri,/ Li valènt, li majourau,// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// En cridant: Arasso! Arasso!/ Zóu! li vièi e li jouvènt,/ Partirian tóutis en raço/ Emé la bandiero au vènt,/ Partirian coume uno aurasso/ Pèr creba lou grand couvènt!// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// E demoulirian li clastro/ Ounte plouro jour-e-niue,/ Ounte jour-e-niue s’encastro/ La moungeto di bèus iue.../ Mau-despié de la sourrastro,/ Metrian tout en dès-e-vue!// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!// Penjarian pièi l’abadesso/ I grasiho d’alentour,/ E dirian à la Coumtesso:/ «Reparèisse, o resplendour!/ Foro, foro la tristesso!/ Vivo, vivo la baudour!»// Ah! se me sabien entèndre!/ Ah! se me voulien segui!]

  Centenario Cunqueiro 1911·2011